Welkom ! Fietskriebels vertelt over fietsreizen in binnen- en buitenland. Ik neem je mee via blogs, vlogs en de podcast; Kijk rond, reageren mag en kom gerust later nog eens terug.

Fietskriebels

fietsbeleving in europa

Zwolle – Bolsena – Rome

In ’t Kort:

  • Van Zwolle naar Rome
  • 27 etappes, 2.409 km, 12.667 hm
  • Gemiddelde Zwaarte: Gemakkelijk met Enige Inspanning
  • Beleving: via een goed verzorgde en gedocumenteerde route beleef je de diversiteit van het Europese landschap
  • Bereikbaarheid: officiële start is in A’dam, vandaar uit vele mogelijkheden richting Arnhem, Nijmegen en Roermond
  • Veiligheid: de route is grotendeels autoluw en gaat over veilige fietspaden of wegen
  • Parcours: grotendeels verhard en kent enkele lichte tot gemiddelde bergpassen
  • Code: ZBR

Vanaf de IJsseldelta, via de Adriatische Zee naar het grootste kratermeer van Europa en Rome

Proloog

Fietsen naar Italië is niet nieuw. Al in 2013 werd een start gemaakt om via de Splügenpas dit land in te fietsen (Fietstochten Rome). In 2018 ging de route over de Simplon (Fietsen naar de Riviera). Beide keren dus via Zwitserland en het daarvoor gelegen België, Luxemburg en Frankrijk. De huidige route gaat langs de IJssel, Waal, Maas en Roer Duitsland in en via Oostenrijk naar Zuid-Tirol / Trentino. Het is de route van Reitsma, door velen al gereden, en nu kan ook ik mijn ervaringen (gaan) delen.

Voornoemde route gaat tot Rome, en kent bij Ferrara een keuze naar Ravenna. Ik wil een stukje langs de Adriatische kust naar het zuiden. Dit is ook de hoofdroute. De andere route via Po-vlakte en door Toscane naar Florence, is immers al eerder gereden. Via San Marino en Assisi wil ik naar tussenbestemming Lago di Bolsena fietsen. Dit vulkaanmeer ligt zo’n 100 km ten noorden van Rome (de route verder naar Rome (Benjaminse) is ook in 2017 gereden: zie: naar Rome over de Via Francigena). De rit naar Rome loopt via de ‘Toscaneroute’ vanaf Montefiascone naar Certignano, waar de hoofdroute van Reidsma weer wordt opgepakt om via Cíviata Castellana naar Prima Porta de Tiber te ontmoeten en via deze rivier Vaticaanstad te bereiken.

De route heeft 4 onderdelen:

  1. Zwolle – Garmisch-Partenkirchen (~1100 km)
  2. Garmisch-Partenkirchen – Ferrara (~600 km)
  3. Ferrara – Assisi – Bolsena (~500 km)
  4. Bolsena / Montefiascone – Roma (~110 km)

Op basis van de voorcalculatie is de totale afstand 2.300 km

Korte omschrijving van het traject

Het eerste gedeelte: langs Gelderse, Limburgse en Duitse rivieren naar Garmisch-Partenkirchen

Vanaf Zwolle volgt de route de LF3 langs de IJssel en haar Hanzesteden Deventer, Zutphen en Doesburg. Onder Arhem wordt, voor het eerst de Rijn gevolgt, om na Millingen via de Waal Nijmegen te bereiken. Hier ga ik de route van Reitsma volgen, die net zo als de LF3 verder voert naar het zuiden door het Rijk van Nijmegen, langs de Maas Noord- en Midden Limburg in. Ten zuidoosten van Roermond fiets ik Duitsland in, langs de Rur (Roer), waar aan het einde de heuvels van de Eifel liggen. De Zülpicher Börder steek ik over om voor de tweede maal de Rijn te treffen bij Remagen. Het Rijndal volgend, na Bingen en Rüdesheim het zachtglooiende Rheinhessen in. Vanaf Heidelberg het dal van de Neckar, met steil beboste hellingen en burchten. De volgende rivieren zijn de Kocher en de Jagst, waar nu toch wordt geklommen (tot 9%). Nu wordt het Schwäbische Alb bereikt, eerst licht omhoog, dan over een hoogvlakte met donkere sparrebossen. Daarna dalend naar Dillingen an der Donau. Vervolgens naar Augsburg. Verder zuidwaarts, langs Lech en het vlakke Lechveld komen de Alpen dichterbij; brede, vlakke dalen tussen beboste heuvelruggen en door gletsers gevormde meren. Via Ammersee en Staffelsee arriveer ik in Duitslands bekenste wintersportplaats. Het einde van dit gedeelte.

Agenda: de fietstocht is gereden in juni/juli 2021

Hoogteprofielen tot aan Ferrara

Deel twee: door het Inntal, en over de Alpen Italië in, langs Lago di Garda en Verona naar Ferrara

Om Duitsland te verlaten moet geklommen worden met uitzicht op het Wettersteingebirge en het Karwendelgebirge. Na de top op de 1.247 meter hoge Buchener Höhe, sterk dalend (tot 10%) het Oostenrijkse Inntal in. Tot Verona valt de route samen met de Via Claudia, die hier in het Oberinntal begint. Naar Italië moet de Reschenpas (1.515 m) beklommen worden. Het is een van de laagste passen over de Alpen, hierna dalend Zuid-Tirol in. De rivier de Etsch/Ádige wordt gevolgd naar Bozen/Bolzano, ook parallel aan de Südtiroler Weinstrasse. Door wijndorpjes dus. Trento is de eerste echt Italiaanse stad op de route. Iets om naar uit te kijken! De hoofdroute loopt direct door naar Verona, evenwijdig aan het Gardameer. Nu ik toch zo dichtbij ben, is het leuk om langs het meer te rijden. Dit betekent na Mori naar het westen om via de oeverweg naar Bardolino te fietsen en vandaaruit, weer langs de Ádige naar Verona, die ook de Po-vlakte inleidt. Nog voor Ferrara (net voorbij de Po) moet de Polésine met zijn vlakke landerijen en waterlopen, doorkruist worden. Ferrara staat te boek als de meest vriendelijke fietsstad van Italië; dat wil ik meemaken!

NB: het fietspad ‘zwevend’ boven en rond het Gardameer is pas in ? klaar. Het kleine stukje wat nu gereed is, loopt aan de westkant (vanaf Limone) en voor deze route dus aan de verkeerde zijde. Blijft dus nog even op het ‘verlanglijstje’ staan!

Laatste delen: naar Mar Adriatico, San Marino, Assisi, het Lago di Bolsena en Roma

Na het verlaten van Ferrara, met zijn middeleeuwse kern en vele palazzi, gaat de route richting zee. Hiervoor moet nog wel een vlak en leeg polderlandschap doorkruist worden (Valle del Mezzano). Na de lagune Valli di Comácchio wordt Ravenna bereikt, na het oversteken -met een veerpont- van de Reno. Via een bos met Parasoldennen komen we langs de Riviera Adriatico. Na zo’n 25 km achter Cesenático verlaat de route de vlakte om geleidelijk de Apennijnen binnen te dringen. Het is het dal van de Marécchia, waardoor het fietspad loopt en ook net langs San Marino, het dwergstaatje op de rotsen van het Valmarécchia. Natuurlijk fiets ik hier even omhoog; Europese hoofdsteden worden nooit overgeslagen, hoe klein ook! Daarna wordt het echt klimmen om via de Valico di Viamággio (983 m en 9%) de Apennijnen over te komen. Weer dalend wordt het brede dal van Tiber bereikt, eerst door weilanden en later door loofbossen. De rivier volgend komt Perúgia naderbij, maar niet bereikt. Wel het op dezelfde hoogte liggende Asissi. Na Rome het belangrijkste pelgrimsoord van Italië. Richting Massa Martana wordt het weer heuvelachtig, na het vlakke Valle Umbra. Om eindbestemming Bolsena te bereiken sla ik hier van de ‘Reitsma Route’ af richting Todi. Ik ben dan in Etruskisch gebied en het middeleeuwse Piazza del Popolo behoort tot de meeste pittoreske pleinen van het land. Ik zal het ter plaatse nog wel bekijken, maar zoals ik het nu kan bepalen zal ik langs het Lago di Corbara, de Tiber over naar Lubriano, boven Bagnoregio langs, tussen bestemming Bolsena bereiken.

Hoogteprofiel Ferrara – Rome

Deel 4 zal vanaf om het meer heen naar Montefiascone en de Monte Cimino gaan. Hier bepalen olijfgaarden en hazelnoot- plantages het beeld. De kerkelijke staat is tussen 1309 en 1376 bestuurt vanuit Montefiascone, het pauselijk kasteel Rocca di Papa staat op de hoogste punt. Maar de sky-line wordt bepaald door de Cattedrale di Santa Margherita. Je kunt dus wel stellen dat deel 4 een pausenrit wordt van ruim 100 km naar die andere pausenstad. Maar ook het ‘Est! Est!! Est!!!’ verhaal is een reden om even stil te staan bij deze stad. Maar niet te lang, we rijden door naar Vitorchiano, de oude kern ligt op een tufsteenrots. Daarna Soriano nel Cimino, op een heuveltop onder de oude dode vulcaan. Tufsteen zie je ook, maar dan uitgesleten door water voor je Cívita Castellana inrijdt, over een brug. Het is nog maar 60 km naar de eindstreep. Eerst nog klimmen naar kunstenaarsdorp Calcata, ook weer op een tufsteenrots boven een riviertje. Via het bekende 12 km lange, vrij liggende fietspad langs de Tiber is de Sint Pieterskerk een eindpunt, maar wie weet ook weer een nieuw begin. Auguri!

Rocca Monaldeschi della Cervara, Piazza Monaldeschi, Bolsena

Hoogtepunten

NB: Op een reis van ruim 2.100 km zijn er veel bezienswaardigheden. De gidsen van Reitsma geven een uitgebreid verslag. Ik beperk mij tot enige opvallende, opdat je in grote trekken een beeld van de tocht krijgt.

  • Langs de Rijn: in de Romeinse tijd was de Rijn een grensrivier. Veel plaatsen zijn van Romeinse oorsprong. Ruïnes uit die tijd zijn er niet, wel veel burchten. Deze zijn van oorsprong middeleeuws, maar in de 17e eeuw door troepen van de Franse Zonnekoning Lodewijk XIV verwoest en in de 19e eeuw herbouwd.
  • Andernach: naast dat de stadmuur nog Romeinse fragmenten heeft, zijn de stadmuren, torens en poorten middeleeuws. De Runder Turm is 56 meter hoog; de Geysir Anderlach is de hoogste koudwatergeiser ter wereld en spuit elke 2 uur tot 60 meter hoog.
  • Koblenz is gesticht daar waar de Moezel in de Rijn stroomt. Beide stromen hebben hun eigen kleur die van bovenaf de vesting Ehrenbreitstein (via een gondel te bereiken) te zien is, en zich nauwelijks mengen. Koblenz heeft als grote historische stad veel te bieden.
  • Boppard: een van de best bewaarde Romeinse vestingwerken ten noorden van de Alpen. De muren van dit castellum zijn te zien en onder de St. Severuskriche zijn de thermen ondekt, die in 500 zijn veranderd in een vroeg-christelijke doopbekken.
  • Bacharach is een sfeervol stadje met 14e eeuwse muur met veel torens
  • Heidelberg: groter dan Koblenz en een van de mooiste steden van Duitsland. De Alter Brücke over Neckar en barokke Altstadt. De Heidelberg Schloss ligt op de beboste helling boven de stad. De universiteit werd in de 16e eeuw een bolwerk van protestante theologen; de Heidelberger Catechismus is jarenlang het leerboek geweest voor Duitse en Nederlandse gelovigen.
  • Wijnboeren in Rheinhessen. Rond Ingelheim wordt de Früh- en Spätburgunder verbouwd. Verder(op) is hier ook bekend de Niersteiner, Oppenheimer en Liebfraumilch.
  • Augsburg: samen met Trier een van de oudste steden van Duitsland. Gesticht in de 15e eeuw voor Chr. door stiefzonen van Keizer Augustus! Bisschopsstad in de 4e eeuw. Welvarende handelsstad in de late Middeleeuwen en werd het financieel centrum van Europa. Tot slot De Fuggerei het oudste sociale woningbouwproject ter wereld.
  • Garmisch-Partenkirchen: Duitslands bekendste wintersportplaats met mooie ligging aan de voet van de bergen.
  • Meran/Merano is een gerenomeerd kuuroord in Zuid-Tirol langs de Passer; o.a. mooie binnenstad, booggalerijen en gotische Dom.
  • Bozen/Bolzano: schilderachtige binnenstad met mooie Dom. In het Südtiroler Archäologiemuseum ligt ijsmummie Ötzi.
  • Trento: Piazzo Duomo is het mooiste punt van de stad; Neptunusfontein, de Lombardisch-romaanse Duomo, het Palazzo Pretoria (gebouwd in 1200). Hoogtepunt is ook het Castello di Buonconsiglio.
  • Gardameer en omgeving. Bekend om het milde klimaat en is het grootste Italiaanse Alpenmeer. Schilderachtig is Malcésine (Castello Scaligero), sfeervol is Torri del Benaco en gezellig druk Bardolino.
  • Verona is de aan de Ádige gelegen romantische stad, bekend door Romeo en Julia (Casa di Giulietta) en de Arena. Verder te veel om hier te vermelden. Dit geldt overigens ook voor:
  • Ferrara met een middeleeuwse kern en daarom heen brede, in de renaissance ontworpen, staten, open ruimten en palazzi.
  • Ravenna is rijk aan historie en bekend om haar mozaïeken, de mooiste in de kerk San Vitale, het Mausoleo di Galla Placidia, de Battistero Neoniano, de Capella Sant’Andrea en in de Sant’Apollinare Nuovo
  • Classe is een oude Romeinse havenstad, 2 km ten zuiden van Ravenna. Hier staat bovenop het graf van St.Apollinaris, de eerste bisschop van Ravenna, de Sant’Apollinare in Classe als enige restant van deze stad.
  • Sansepolcro (letterlijk Heilige Graf) is door 2 pelgrims gesticht als klooster, rond het jaar 1000.
  • Città di Castello: stadsmuren, diverse mooie renaissance palazzi en veel musea. Het Piazza Gabriotti is het centrum, hier staat het Torre Civica, het Palazzo Comuale en de Duomo.
  • Asissi is na Rome het belangrijkste pelgrimsoord. De kleine stad heeft een bijzondere charme mede door de bouw in natuursteen. De Basilica di Francesco, onder- en bovenkerk, is wereld beroemd. De Rocca Maggiore geeft een schitterend uitzicht over heel de stad en de Valle Umbra.
  • Todi ligt op de linkeroever van de rivier de Tiber op een 400 meter hoge heuvel. Naar alle waarschijnlijkheid is de stad van Etruskische oorsprong. De oude naam van de stad was Tuder. Todi wordt omgeven door drie stadsmuren; de buitenste is middeleeuws, de middelste Romeins en de binnenste deels Etruskisch. Het middeleeuwse Piazza del Popolo in het centrum behoort tot de meest pittoreske pleinen van Italië en wordt daardoor veel als decor bij filmopnames gebruikt. Hier staat onder andere de 12de-eeuwse kathedraal van de stad.  (Bron: Wikipedia)
  • Het Lago di Bolsena is een kratermeer in Midden-Italië. Het is 370.000 jaar geleden ontstaan na het ineenstorten van een caldera van de vulkanische Monti Volsini. Romeinse historische bronnen geven aan dat de Volsini-vulkaan nog actief was in 104 v.Chr. De twee eilanden in het zuidelijke deel van het meer zijn ontstaan door erupties die onder water plaatsvonden, toen de caldera in elkaar stortte. Het meer heeft een ovale vorm, wat typisch is voor kratermeren. De totale oppervlakte bedraagt 114,5 km²; het meer ligt 305 m boven de zeespiegel, is op het diepste punt 151 m diep, en gemiddeld 81 m diep. In het meer liggen twee kleine eilanden: Isola Martana en Isola Bisentina. Zie ook de uitgelichte afbeelding. (Bron: Wikipedia)
rond het meer van Bolsena

Van Dag tot Dag

D.m.v. het Dagboek

Vanaf Bolsena met zicht op het meer

Epiloog

Plussen en Minnen

De Route van Reitsma is een zeer goed uitgedokterde fietstocht naar Rome. Hij is robuust en degelijk. Je komt niet snel voor nare verrassingen te staan; Met de documentatie heb je een goed verhaal voor zowel bij de voorbereiding als ook onderweg. Duidelijke pluspunten zijn de mooie trajecten langs de vele rivieren en de passen over de Alpen en Apennijnen zijn goed te doen. Naast de vele natuur kom je ook door mooie steden en authentieke dorpen. Voor de op zeker fietsende vakantieganger is het een fantastische ervaring. Minpunten zijn er eigenlijk niet. Soms gaat de route door een bos, maar dan wordt er wel een alternatief geboden. Soms is de route wat eentonig, maar ook dan is er vaak een alternatief

De Statistieken

Dag
ZBR		NaarKmKm
tot		Fiets
tijd		Etappe
zwaarte		Hoogte
profiel		Gem
Km/u		Overnachting
0Zwolle
1Angerlo77774:2376/77
1 Licht-		zie dagboek17,6C.
2Nieuw Bergen841625:25124/84
1,5 Licht-		 15,5C.
3Hückelhoven912535:35137/91
1,5 Licht-		 16,3Hotel
4Euskirchen843375:19282/84
3,4 Licht
15,8Hotel
5Koblenz904275:02281/90
3,1
Licht		 17,9C.
6Nieder-Olm1015286:00221/101
2,2
Licht-		 16,8H
7Heidelberg1126406:28230/112
4,3
Licht+		 17,3C
8Neckarsulm987386:01403/98
4,1
Licht+		 16,2C
9Stimpfach1098477:16669/109
6,1
Gem-		 15,0H
10Dillingen a.d. Donau899365:42511/89
5,7
Gem-		 15,6C.
11Greifenberg10210386:28572/102
5,6
Gem-		 15,8H
12Garmisch-Partenkirche9111296:15601/91
6,6
Gem-		 14,6H
13Haiming7312025:18821/73
11,2
Zwaar-		 13,8C
14Pfunds7112735:13725/71
10,2
Gem+		 13,6C
15Laas/Lasa8113544:58910/81
11,9
Zwaar-		 16,3C
16Auer/Ora8714414:4089/87
3,4
Licht		 18,6C
17Macesine10015415:28224/100
2,2
Licht-		 18,2C
18Verona7216134:29386/72
5,4
Licht+		 16,1C
19Badia Polesine8817015:1556/88
0,6
Licht-		 16,7H
20Quartiere8717885:36101/87
1,2
Licht-		 15,6C
21Milan Marittima10318916:1794/103
0,9
Licht-		16,3C
22Ponte Messa7819695:15519/78
6,7
Gem-		14,9C
23Umbertide9320626:15905/93
9,7
Gem+		14,8H
24Massa Martana9421566:28851/94
9,1
Gem+		14,5C
25Bolsena7422305:191001/74
13,5
Zwaar		13,9C
26Civita Castellana7823085:08979/78
12,6
Zwaar-		15,2A
27Giardino di Roma10124097:02900/101
8,9
Gem		14,4C
totaal km:
gemiddelden:		2.409
89km
/dag		143:35
5:30 u/dag		Licht+12.667
5,3 hm / km
16,8		C – camping
H = hotel
B&B = Bed&Br.
Statistieken ‘Reitsma Route naar Rome’

Zwaarte

Gemiddeld komt de door mij gereden traject op 4,8 hoogtemeters per kilometer. Dit levert de kwalificatie op: gemakkelijk met (enige) inspanning

Bronverwijzing

https://www.reitsmaroutes.nl/

Fotogalerij

Waardering: 5 uit 5.

8 reacties

  1. Ha Henrik, leuk plan. Sluit ook mooi aan bij mijn eigen voornemen om die kant eens op te fietsen. Ik verwacht dat dat pas in 2021 zal zijn, dus ik kan mooi jouw ervaringen in mijn plannen meenemen. 🙂
    Mijn eigen fietsvoornemens voor komend jaar vliegen nog alle kanten op. Na een Franse tocht dit jaar is het wel leuk om ook weer eens een andere kant op te gaan, maar zoals je weet is het aantal mogelijk mogelijkheden schier eindeloos. Leuk om over te fantaseren in elk geval.

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  4. En wat nu? Ons plan om in Frankrijk te fietsen vanaf 20 mei 2020 bestaat nog maar een oversteek naar Italië en Piemonte en Lombardije mee te nemen hebben we nog maar even uitgesteld. Gelukkig hoeven we niets te boeken. Wij zijn al eens naar Rome gefietst in 2013 vanaf München. En twee jaar geleden zijn we ook naar Genua gefietst langs de kust via de Provence. Hoe zou het gaan met alle Romefietsers dit jaar?

    Like

    Beantwoorden

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

Gravatar
WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. ( Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. ( Log uit /  Bijwerken )

Annuleren

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.

Meer Fietsbeleving Met Fietskriebels
2023 Fietskriebels
Een WordPress.com website.
%d bloggers liken dit: