40 Dagen 40 Fietstochten: De Achterhoek Rond

Fietsidee nummer 38 heb ik zelf gemaakt en uiteraard gefietst. Het was een uitzonderlijke warme periode eind februari 2021. Enigszins spontaan stapte ik in de trein en ging vanuit Zutphen de Achterhoek rondfietsen. In Winterswijk lag de sneeuw nog te smelten op het marktplein, maar in de middag liepen de Achterhoekers in korte broek. Wetenswaardigheidjes die wel bij deze regio horen; dauwtrappen op Hemelvaartsdag, Nieuwjaar winnen (kinderen verzamelen dan zakken snoep), het eten van kniepertjes (wafels met oud en nieuw), het plaatsen van een meiboom wanneer bij de bouw van een huis het hoogste punt is bereikt en kroamschudd’n als kraamvisite. En voor in deze tijd van het jaar: tijdens Palmpasen het lopen met een palmpasenstok en met Pasen de paasvuren. Dit soort tradities zie je overigens ook in andere delen van Oost-Nederland.

Ons land kent diverse streken, waarvan de Achterhoek een van de bekendste is. Dit komt mede doordat het goed gepromoot wordt door o.a. de Provincie Gelderland. En terecht, het is dan ook een gebied waar iets te zien en te halen valt. Cultuur, historie (Graafschap Zutphen) en vooral een diversiteit van landschappen. Al is er – met name aan de westkant – geen duidelijke historische grens, deze fietsroute gaat uit van de regio, zoals door het toerisme ingekleurd. Overigens had oorspronkelijk het woord Achterhoek nog de betekenis van afgelegen hoek. Hiermee werden het huidige Twente en de Achterhoek bedoeld. Met deze route ontmoet je deze afgelegen hoek, je doet niet alle plaatsen aan, omdat je om het centrale gedeelte heen fietst, maar met veel gedeelten van Berkel- tot Montferland en van de Oude IJsselstreek tot Winterswijk, levert De Graafschap je een mooie fietsbeleving.

De route bestaat uit 3 trajecten:

• van Zutphen tot Winterswijk (~75 km)
• van Winterwijk naar Zevenaar (~100 km)¹
• van Zevenaar naar Zutphen (~70 km)

^{1 Tip:} Door in Doetinchem of Zeddam te stoppen verkort je dit traject.

Omschrijving van de route

Wanneer je met de trein aankomt in Zutphen, ga je met de rug naar het station rechtsaf. Wanneer je met de auto bent aangekomen is ook het station een goed uitgangspunt. De stad is overigens een bezienswaardigheid en ik kan me dus goed voorstellen dat je de eerste of laatste overnachting hier plant. Of beide, natuurlijk. Via het Twentekanaal ga je oostwaarts. Eerst fiets je nog door een mooi bebost landgoed, om bij Sluis Eefde via het kanaalpad aan de Twentse kant naar Almen te gaan. Na dit rustige dorp ontmoet je de Berkel, die je even later voor Huis de Velhorst oversteekt. Kilometerslang gaat de route nu door ‘het Grote Veld.’ Voorheen een hoogveenmoeras, maar dat is echt eeuwen geleden. Er staan diverse bankjes in het grote bosgebied om even hierbij stil te zitten. Je gaat verder, onder de Lochemse berg door via het plaatsje Barchem. Via Borculo en Eibergen bereik je de oostgrens. Het gebied is hier opener. In het grensgebied ligt Rekken, en langs een mooie molen rijd je het dorp weer uit, richting Zwillbrock en gaan we een stukje door Duitsland. Je ontmoet hier net voor het klooster ook de bekende fietsroute R1, die je via Berlijn naar St. Petersburg brengt. Langs het Zwillbrocker Venn en een paar kilometer verderop rijden we weer in Gelderland en bereik je al snel het dorp Winterswijk. Het heeft een leuk en druk winkelgebied, met voldoende terrasjes en na 75 km een prima locatie voor de overnachting.

Het tweede traject gaat verder door het coulisselandschap, met onder Winterswijk een aantal beken. Ter hoogte van knooppunt 30 even rechtsaf om de watermolen Berenschot te bekijken. De route slingert zich langs bospercelen en landerijen naar Winterswijks buurtgemeente Aalten. De Oude Helenakerk staat prominent op de Köstersbulte, hier vind je diverse horeca. Een leuk stadje. De route gaat door naar het zuiden en bij Dinxperlo komen we weer in het grensgebied. Eigenlijk al iets daar voor, bij knooppunt 23 ben je in NRW en via de grensplaats Suderwick rijd je even precies op de grens, links Duitse winkels en rechts Nederlandse waaronder de Jumbo. Handig om te weten! We komen nu in de Oude IJsselstreek. Via de rivier Aa-strang (die in Duitsland de Bocholter Aa wordt genoemd) bereiken we Ulft. De fietspaden lopen hier door een prachtig aangelegd park. Toen ik hier reed, tijdens het middaguur waren er veel pauze-wandelaars die hier werken. Misschien wel in het oude DRU-gebouw (ijzergieterij), die je passeert. Hier zijn nu zijn een radio en tv-studio, bibliotheek, kunstgalerij, restaurant, popzaal, muziekschool, diverse verenigingen, conferentiezalen en theater gehuisvest. Via Terborg, globaal de Oude IJssel volgend, kom je in Doetinchem. Je kunt hier de stad bezoeken, hier overnachten, of doorrijden naar Zeddam. Het ligt net ten zuiden van Doetinchem en heeft een karakteristieke kern met de Grafelijke Korenmolen, die vrij hoog staat. Het is een torenmolen. Deze molen is de oudste nog bestaande windmolen in Nederland, waarschijnlijk voor 1441 gebouwd. De route gaat zuidelijker in Montferland, waar diverse heuvels op ons wachten. Prachtige vergezichten over glooiend landschap. ‘s-Heerenberg met kasteel Huis Bergh, waar we langs en omheen fietsen is bijzonder niet alleen om te zien, maar Huis Bergh is ook de grootste waterburcht in Nederland. We verlaten het stadje en gaan door het heuvelachtige natuurgebied, via Stokkum en langs de Hulzenberg (82 m) door het Bergherbos. Tussen de stuwwallen door, via de Beekseweg en de N335 passeren we Beek en komen in Didam en Zevenaar uit

Het laatste traject kent weer een andere sfeer. Via Nieuw Wehl ontmoeten we de Oude IJssel net onder Doesburg, waar de rivier in de IJssel stroomt. Je bent niet alleen in het rivierenlandschap aangekomen, maar ook aan de westgrens van de regio. Links zie je over de uiterwaarden van de IJssel heen, de hoger gelegen Veluwe, Doesburg is een Hanze- en vestingstad. Dat laatste merk je vooral als je er weer uitrijdt, over de wallen. De pracht en praal van de Hanze binnen de muren. Je rijdt ook langs de Martinikerk, die je al van verre zag staan. Via de dijk en de route van de LF 3 rees je met de wind in de rug naar het noorden. Mocht de wind anders staan, heb je geen geluk en moet je doorzetten tot aan Rha (knooppunt 05), waar een mooie oude molen staat. Ik daalde hier van de dijkroute af, met name omdat fietsen op zo’n dijk redelijk eentonig is. Niet alleen daarom want via Steenderen kom je door het mooie Bronkhorst . Dan nog een stukje IJsseldijk die je voor Wichmond weer verlaat. Je gaat richting Vorden en bereikt deze kastelenplaats. Er stromen hier diverse beken en ‘goten.’ De route leid je langs 2 kastelen: Hackfort en Den Bramel. Maar er zijn in Vorden nog 6 andere. Via sportaccommodaties aan de rand en de nieuwbouw aan de zuidkant van Zutphen bereiken we de start- en finishplaats weer.

• wanneer gereden? In februari 2021
• aantal kilometers: 245 km
• aantal hoogtemeters: 329 hm
• aantal uren gefietst: bijna 14,5 uur
• aantal dagen gefietst: 3 dagen
• de zwaarte van de route:  licht en gemakkelijk
• het wegdek van de route: meest vrije fietspaden (soms erg smal) of autoluwe wegen
• Parcours: over meest verharde fietspaden, door bossen / landerijen (aangestampte) zandpaadjes
• wat waren de hoogtepunten ?
  • Zwillbrocker Venn
  • Zeddam met bosgebied Montferland
  • Doesburg

Hoe was deze fietstocht?

Doel van deze tocht is om de verschillende facetten van de Achterhoek te ontmoeten. En dat is met deze rondrit goed gelukt. Bossen, landgoederen, coulissen, heuvels en rivieren, je komt ze allemaal tegen plus nog een aantal mooie plaatsen. Jammer is dat het centrale gedeelte van deze streek niet is opgenomen. Daarvoor zou je wat dagtochten kunnen maken. Hiervan zal ik op een later tijdstip wat suggesties doen. Tot slot: omdat zo’n 30% over (meest verharde) bospaden loopt, kan het bij nat weer minder comfortabel zijn.

Meer informatie over deze route vind je via deze pagina:

Podcast