40 Dagen 40 Fietstochten: naar de Hak van de Laars

Elke dag in de 40-dagentijd schrijf ik over een, soms al enige jaren geleden gemaakte fietstocht. Hiermee vier ik dat ik dit jaar mijn 40ste lange afstand fietstocht ga rijden en dat Pasen voor velen en zeker ook voor mij het startsein is van het nieuwe fietsseizoen. 40 dagen 40 fietstochten! Ik nam je in gedachte mee op gereden fietsroutes, vertelde over afstanden en trajecten. Over bijzonderheden en deelde opnieuw enkele hoogtepunten. Wellicht voor jou een fiets idee voor komend seizoen? Voor mij staat nu de 40ste lange afstandsfietstocht in de planning. Vandaag op Goede Vrijdag vertel ik over een fietstocht door de Abruzzen en de regio Molise naar zuid-oost Italië. Ik wil diep de regio Puglia in, langs Bari en Brindisi naar het puntje van de laars.

Met behulp van de toeristische fietsroute Rome – Bari / Brindisi van Reitsma gaat deze fietsroute vanaf het meer van Bolsena door o.a. Umbrië, de Abruzzen en Molise naar de regio Apulië. Via Bari, Brindisi en Lecce wordt onderin de Hak van Italië, het meest zuidoostelijkste punt en eindplaats Santa Maria di Leuca bereikt.

Omschrijving van de route

Wat ligt er na Rome? Hoe is het om door onbekende regio’s als de Abruzzen en Molise te fietsen, waar het stil is en tal van natuurparken verborgen liggen? Hoe is het om af te dalen naar Bari waar de enige echte Sint Nicolaas begraven ligt, en naar het einde van de Via Appia in de havenstad Brindisi? En langs de Adriatische Zee en verder Apulië in naar het meest zuidoostelijkste puntje van de Laars? Maar bovenal leer je in deze fietsreis de prachtige regio’s Abruzzo en Puglia kennen!

• van Bolsena naar Benevento (~500 km)
• van Benevento naar Bari en Brindisi (~500 km)
• van Brindisi en Capo di Santa Maria (~170 km)

Deel 1 Langs het geografisch middelpunt van Italië naar Benevento

Het eerste traject gaat over de Cassia langs het Lago di Bolsena naar Montefiascone en oostwaarts naar Grotte Santo Stefano en Attigliano waar we de Tiber (en de Autostrada del Sol) oversteken. We zijn nu in Umbrië en zetten koers naar Terni. We zijn ruim 80 km op weg. De route gaat – 20 km verder – om het Lago di Piediluco heen, waar ook een camping is. De volgende plaats van omvang is Rieti en zijn we weer in Lazio (120 km van Montefiascone). Noemenswaardig is dat Rieti het geografisch middelpunt van Italië is. We gaan nu meer klimmen naar het Lago di Turano (hoogte ongeveer 500 m). Bij Castel di Tora steken we het meer over en stijgen verder na Carsoli naar 1200 meter net voor Roccacerro. Het stijgingspercentage gaat tot de 11% over 15 km en daarna 10 km dalend. We zijn duidelijk in de regio Abruzzen. Roccacerro en omgeving hoort bij het plaatsje Tagliacozzo, aan de voet van de afdaling, zo’n 200 km na de start.

25 km verder doorrijdend komen we in de stad Avezzano. Bij San Benedetto dei Marsi houdt de vlakte wel op en gaat de route weer stijgen. Na Gioia dei Marsi tot aan Gioia Vecchio over 15 km stijgend tot 1400 meter. We komen in het Nationale Park van de Abruzzen, het oudste nationale park van de Apennijnen. Op 100 km na Avezzano fietsen we dalend langs het Lago di Barrea, met camping. Daarna weer stijgend na Barrea en vlot dalend naar Alfendena. We gaan nu de regio Molise in, de op een na kleinste regio van het land. Molise is een van de dunst bevolkte gebieden van het land. Een groot probleem is de ontvolking, veel mensen van het platteland trekken naar de grotere plaatsen of verhuizen naar het welvarende noorden van Italië. Grote steden kent Molise niet, de enige stad met meer van 50.000 inwoners is de hoofdstad Campobasso. We komen er niet door, maar rijden er ten westen van langs. De route naar het zuiden blijft door ruw gebied op en neer gaan, maar wordt het wel steeds minder en is een dalende trend ingezet. Langs het Lago di Campolattaro is de hoogte nog slechts 380 meter en na een korte heuveltop 500 meter dalen we af naar Benevento in de regio Campanië. Het eind van het eerste van de route naar de regio Puglia.

Deel 2 Naar de havensteden Bari en Brindisi aan de Adriatische Zee

Traject 2 gaat naar de havensteden Bari en Brindisi en telt ook zo’n 500 km. In Benevento komen we op de hoofdroute die Hans Reitsma heeft uitgestippeld. Vergeet hier niet de goed bewaard gebleven Triomfboog te bekijken. Daarna steken we de Apennijnen over en dalen we naar de Murge. Dit is een glooiende hoogvlakte doch moet voor Ariano nog worden geklommen (zie hoogteprofiel). Een kilometer of 50 na Benevento kom je langs Ariano Irpino. Het plaatsje ligt op een 800 meter hoge bergtop. Je moet wel 100 meter klimmen voor een bezoekje. Voordat we Puglia inrijden gaat de route door de Regio Basilicata, ook wel Lucanië genoemd. Na Palazzo San Gervasio buigen we naar het oosten om naar Bari te fietsen. Dit is nog 100 kilometer. Onderweg kom je door Ruvo di Puglia (op 230 km na Benevento) en 20 km verderop de gemeente Bitonto, die ligt op ongeveer 118 meter boven zeeniveau. Het stadje Bitonto is omgeven door uitstrekte olijfboomgaarden. Opmerkelijk is de ringweg (“strada poligonale”) die halverwege de 20ste eeuw als een nagenoeg perfecte cirkel met een straal van 3 km om Bitonto heen is gelegd. Bari rijd je in na zo’n 270 km vanaf Benevento.

Het laatste deel van dit deel loopt van Bari naar die andere grote havenstad Brindisi en is 185 km lang. Na Casamassima rijden we naar Gioai del Colle (bezienswaardig zijn het kasteel en de Chiesa Madre) en Putigliano, maar het meest interessant is na 70 km van Bari de hoofdstad van de Terra del Trulli: Alberobello. Het is er erg commercieel en druk met toeristen. Leuk is zeker de kerk: Chiesa di Sant’Antonio, het dak lijkt op een trullo. Hierna gaat de route naar Locorotondo, of te wel: ronde plaats. We rijden even verderop door Cisternino. De stad zelf is bijzonder gezellig, ook de gehele regio rondom de stad is echt fraai. Iets wat eigenlijk voor de gehele gemeente Cisternino geldt. 15 km verder komen we in Ostuni: een van de schilderachtigste plaatsjes van Apulië.

De hoofdroute gaat nu verder naar Carovigno, maar ik neem een afslag richting Ceglie Massapica om het park Trullo Babette te bezoeken. Het is maar een korte dwaling, want bij San Vito dei Normanni zijn we weer op de route van Reitsma. Het dorp is gegroeid rond het kasteel Castello Dentice di Frasso, dat oorspronkelijk een kasteel van de Normandiërs was. Buiten het dorpscentrum, in de berg Jannuzzo, bevindt zich de rotskerk Sint-Blasius. De kerk is gekend om zijn fresco’s uit de Byzantijnse periode. Nu nog maar 25 km naar Brindisi, eind van het voorlaatste deel. Dit is niet alleen een grote havenstad, maar het is ook nog een hele gezellige. Bovendien is het een stad met de nodige bezienswaardigheden op verschillende gebieden

Deel 3 Verder dalend de Hak in

Het is nog 160km naar het zuidelijkste punt van de Hak van de Laars: Santa Maria di Leuca. Het is een plaats (frazione) in de gemeente Castrignano del Capo. Leuca is gelegen in het uiterste puntje van het Italiaanse vasteland, en is bekend vanwege de iconische 47 meter hoge vuurtoren die tot 102 meter boven de zeespiegel oprijst. Vanaf Ottranto (115 km vanaf Brindisi) gaat de route tot het eind langs zee.

Maar laten we bij het begin van het derde deel beginnen. We verlaten het oude centrum van Brindisi en steken de SS16 over, waar ook de EV5 loopt. Deze Euro Velo ‘Via Romea’ of te wel de Via Francigena, is de oude pelgrimsroute van Engeland naar Rome en is later doorgetrokken naar Jeruzalem via de haven van Brindisi. In totaal 3.200 km o.a over de Via Appia. Het is maar 25 km dat we gelijk opgaan, in Mesange nl. gaan we naar het zuidoosten richting Cellino San Marco. We dalen verder de hak in naar Trepuzzi. Op het grondgebied van Trepuzzi staat het voormalige Kapucijnenklooster Sant’Elia; tijdens het ancien régime lag het convent op het grondgebied van Squinzano. Deze laatstgenoemde plaats kom je eerder door. 70 Kilometer na de start in Brindisi ligt Lecce.

Lecce is met 95.000 de laatste stad van enige omvang op de route. De stad beleefde een bloeiperiode van de 16e tot de 18e eeuw. Uit die tijd zijn veel monumenten uit de renaissance, barok en rococo bewaard gebleven. Het is nog zo’n 100 km naar het einddoel. Aan de kust ontmoeten we Otranto, de oostelijkste plaats van Italië. Wat ook interessant is dat we door Santa Cesarea Terme komen. Terme, dus bronnen die hier stromen met chloor-, zwavel- of jodiumhoudend water. Een kuuroord met prachtige villa’s uit de late 19e en vroege 20e eeuw.

Op de kaap waar deze route eindigt zie je de grote vuurtoren (47 meter en 102 meter boven zee), na die van Genua de hoogste van het land. Het verhaal gaat overigens dat Petrus op weg naar Rome hier een tussenstop maakte Daar is natuurlijk wel een basiliek gebouwd, wat hier aan herinnert, hier aan het einde van dit land en aan het eind van deze prachtige route door de Hak van de Laars.

• wanneer mei 2023
• aantal kilometers:1200 km
• aantal hoogtemeters: ? hm
• aantal dagen gefietst: 15 dagen
• de hoogtepunten ? kijk op de pagina

Hoe is deze fietstocht?

Via deze site hou ik je, tijdens de fietsreis dagelijks op de hoogte. Wil je een update ontvangen in je mailbox?

Word dan e-mailvolger.

Meer informatie over deze route vind je via deze pagina:

Podcast