Proloog

Als jongste telg van de familie ‘Rondje Fietsen‘ ben ik in de zomer van 2023 begonnen met het maken van een fietstocht langs de provinciegrenzen van Overijssel. Een bijzondere provincie, die als een sjerp, diagonaal over het land ligt. Met totaal van elkaar verschillende regio’s, zowel qua landschap als qua cultuur. Met deze route verbindt het Rondje Overijssel de lage regio’s IJsseldelta en in de Weerribben-Wieden met rivierdalen en stuwwallen in Salland en Twente. Van het laagste punt, 2 meter onder NAP in Zwartewaterland tot 85 meter hoog op de Tankenberg in Losser, overbruggen we niet alleen hoogte maar ook een wisselend landschap met daarbinnen plaatselijke culturen. Textielstad Enschede, de oude Hanzesteden Kampen, Deventer, Oldenzaal en Zwolle, het Duitse waterrijke Nordhorn, maar ook kleinere plaatsen dompelen ons onder in Overijsselse sferen: Diepenheim, Markelo, Holten of Steenwijk. Natuurlijk bezoeken we Giethoorn en tapijtstad Genemuiden. Het zijn slechts enkele voorbeelden van hoe divers deze provincie is. Maar altijd staat de fietsbeleving voorop, de provinciegrens is leidraad en die volgen we niet dwingend. Is het gebied net buiten of iets verder weg leuk om te bezoeken, dan wijkt de route af met als doel je Overijsselse Fietsbeleving te geven: verrassend veelzijdig, vertrouw en vriendelijk!

De fietsroute wordt ondersteund d.m.v. een routeboekje waarin veel wetenswaardigheden staan, die je onderweg tegenkomt. Het routeboekje kun je bestellen op www.rondjeoverijssel.nu                   Hier vind je ook de GPX bestanden. Combineer on- en offline!

1. van Zwolle via Kampen naar Genemuiden (70 km)
2. van Zwartsluis via Vollenhoven naar Steenwijk (65 km)
3. van Steenwijk via Dedemsvaart naar Gramsbergen (85 km)
4. van Gramsbergen via Tubbergen naar Nordhorn (90 km)
5. van Nordhorn via Oldenzaal naar Enschede (65 km)
6. van Enschede via Diepenveen en Markelo naar Nieuw-Heeten (85 km)
7. van Nieuw-Heeten via Deventer naar Zwolle (70 km)

De afstand van Rondje Overijssel is 530 km

Korte omschrijving van de route

Traject 1 Nationaal Landschap IJsseldelta

Hanze binnensteden, oude rechte polders, zeedijken en openheid

De naamgever van de provincie en van het grootste binnenmeer van Nederland, neemt ons mee langs de Hanzesteden Zwolle en Kampen. Na de start in de provinciehoofdstad rijden we over de IJsseldijk. We zijn omringt door uiterwaarden en nevengeulen en zien het natuurgebied Vreugderijkerwaard. We steken de rivier over naar Zalk en Kampen. Na het verlaten van deze stad komen uit bij de monding van de rivier; Het meest westelijke deel van het Rondje Overijssel. Hier ligt de stormvloedkering in het Ramsdiep. Het is een balgstuw, uniek in de wereld. We fietsen langs huisterpen in wat ooit de Kampereilanden waren. Hier zorgde vroeger de Zuiderzee voor overstromingen. Ook de Kamperzeedijk, die ons voert naar tapijtstad Genemuiden, herinnert aan de tijd waar dit landschap grensde aan de grote zeearm die tot 1932 diep in Nederland stak. Rechts kijken we uit over één van de oudste polders van ons land: Mastenbroek.

Traject 2 Waterrijk in de Wieden-Weerribben

Romantische waterdorpen, Zuiderzee steden en een ongerepte horizon in de Kop van Overijssel

Het is een waterrijke route langs vele toeristische plaatsen in een unieke omgeving: Het Nationale Park Weerribben-Wieden: rietlanden, hooilanden, moerasbossen, plassen en trilvenen. Maar voordat we hier aankomen, steken we eerst het Zwarte Water over en ervaren al snel het unieke in Belt-Schutsloot. Het doet je al snel denken aan Giethoorn, doch hier is het minder druk maar net zo mooi en karakteristiek. Let op, want de paden en bruggetjes zijn soms smal! We fietsen buiten de dorpen tussen meren, kanalen, vaarten en eindeloze hectares rietlanden, de Kop van Overijssel verder in. Langs de Kalenberggracht naar Ossenzijl, het noordelijkste punt tot bijna in Friesland. We ontmoeten hiervoor Blokzijl, dat net als Vollenhove aan de Zuiderzee lag. De sfeer is er nog onveranderd. We fietsen verder door deze historische streek ‘het Land van Vollenhove.’ Dit gedeelte eindigt op de grens tussen de stuwwallen de Woldberg en de Havelterberg en het laagveengebied van Giethoorn, in de oude vestingstad Steenwijk. Waar de grachten en stadwallen stammen uit de tijd van de 80-jarige oorlog.

Traject 3 Sfeerwissel: Van laagveen via het Reestdal naar hoogveen

Na het Venetië van het Noorden, meanderen langs de Reest naar hoger land

Het Reestdal is de noordgrens van de provincie, natuurlijk gevormd en met rust gelaten. Wij plukken daar de vruchten van, de oude beekrivier wordt omsloten door bos, heide, hooilanden en oude boerderijen. Maar voordat wij ook ‘kabbelend’ voort fietsen, nemen we eerst groots afscheid van het laagveengebied de Wieden. Hoe rustig het is in en rond Wanneperveen, hoe druk en overweldigend Giethoorn is. We bezoeken m.n. de noordkant, Giethoorn Zuid is teveel van het goede. Na Meppel volgen we de Reest. In IJhorst staat een mooie uitkijktoren. Soms steken we de rivierbeek over en gaan we door via de Drentse kant. Bijvoorbeeld op de noordelijke flank van het dal en komen door natuurreservaat De Takkenhoogte. Na Dedemsvaart en Slagharen zien we hoger land; we fietsen langs de rand van een hoger gelegen zandrug. Hier is Oud-Lutten ontstaan en voor Coevorden buigen we af naar Gramsbergen en passeren we de Vecht.

Traject 4 vanuit het Vechtdal naar het Twentse land

Heuvels, stille weidse hoogvenen, veel natuur en Twentse terrasjes

Op dit gedeelte gaan we veel terrasjes zien in Tubbergen, Ootmarsum en in het Duitse Nordhorn. Ja, we gaan dit keer ook 2x de nationale grens over. Deze plaats aan de Vecht is een mooie aanvulling en doet recht aan de sfeer op dit gedeelte. En Oost-Nederland voelt zich nu eenmaal meer verbonden met de Duitse buur dan met het verre westen. Vanuit Gramsbergen steken we een paar keer de Overijsselse Vecht over. De tweede en leukste is via een voet-fietsveer, na brinkdorp Rheeze. De laatste keer als Vechte in Nordhorn.

Nadat we het Vechtdal hebben verlaten, gaan we via het hoogveen van de Engbertsdijksvenen naar de stuwwal van Ootmarsum. Verschillende landschappen liggen hier dicht bij elkaar, we fietsen door bijzonder flora en fauna. Na het weidse komen we in Tubbergen, voor een hapje en een drankje. Deze energie heb je nodig want hierna komen de heuvels. De Poascheberg, net over de grens is met 89 meter de hoogste opde route. We rijden er langs en gaan terug naar kunstenaarsdorp Ootmarsum via het Springendal en het Dal van de Mosbeek. Hierna is het vlak en voor kerkdorp Lattrop steken we de Dinkel over in het grensgebied. Nordhorn bruist van het water en heeft een levendig stadscentrum.

Planning: de route is februari 2024 gepresenteerd

Traject 5 Om glooiende heuvels heen naar het hoogste punt van Overijssel

Voor en na textielstad Enschede veel off the road

Een mooi fietspad, onder grote bomen en langs het kanaal Almelo-Nordhorn brengt ons terug in het land tussen Regge en Dinkel. Door Denekamp en Beusingen, waarna we om de heuvels heen fietsen naar het hoogste punt van Overijssel: de Takkenberg. Wees voorzichtig bij de afdaling naar de gezellige Hanzestad Oldenzaal. Het is tevens de oudste stad van Twente waar de Plechemusbasiliek en tal van monumenten van getuigen. Via een lange laan met Rododendrons, een waar spektakel in het voorjaar, dalen we verder af naar De Lutte. Evenwijdig aan de Dinkel fietsen we richting Losser. Hiervoor buigen we de laatste keer af, de Dinkel over en fietsen prachtig over smalle bospaadjes rond Baggersee Bardel en komen zo op adembenemende wijze in Losser. We steken de provinciale weg naar Enschede over richting de Lonnekerberg door het Haagse Bos. De route door de stad brengt je langs enige bezienswaardigheden en gaat over de Oude Markt door het centrum.

Traject 6 Landgoederen, bospaden en de laatste heuvels

van natte heide en vennetjes naar Sallandse heuvels

De route in Enschede komt langs het treinstation, o.a. het oudste café van de stad en zwaait toepasselijk af bij fabriekscomplex Jannink. We brengen hierbij een ode aan dichter/schrijver Willem Wilmink en componist/pianist Harry Bannink, bekende Enschedeërs die vertoefden in dit café. We draaien om Haaksbergen heen en fietsen zo mooi door het Buurserzand en Haaksbergerveen. Hier zien we veenputten afgewisseld met dijkjes. Het Buurserzand daarentegen is een heidegebied op voormalig stuifzand. Op de grens van Overijssel en Gelderland komen we op Landgoed Het Lankheet, met bossen, beken en oude boerenerven. Hieromheen hooilanden en hoger gelegen akkers. Via Rietmolen maken we een Gelders uitstapje naar de Needse Berg. We verlaten deze stuwwal en keren terug in het Hof van Twente. Voor het pittoreske Diepenheim (centrum van beeldende kunst) komen we langs Kasteel Nijenhuis. Het is in bezit van de familie (van Sander) Schimmelpenninck. We steken de Regge en het Twentekanaal over naar Markelo. Hier klimmen we de Markelose Berg op en komen langs het Provinciaals Verzetsmonument. Indrukwekkend! De ouverture van dit gedeelte is enorm. Met het Nationale Park de Sallandse Heuvelrug fietsen we door uitgestrekte bossen en levert het heidegebied ons unieke vergezichten. We beslechten de laatste hoogtemeters. Na deze en voorgaande trajecten zul je nooit meer zeggen dat Nederland vlak is.

Traject 7 Langs de IJssel

langs de IJsselinie van Hanzestad naar Hanzestad

We laten de heuvelrug achter ons en komen via Nieuw-Heeten in wat vroeger (veen)moeras was, eeuwenlang waren dit woeste gronden, waar ijzeroer werd gewonnen. Dit werd verkocht aan de ijzergieterij in Deventer. Waarschijnlijk heet de Oerdijk daarom zo, tussen Okkenbroek en Lettele. Deventer bereiken we over een fietspad tussen de A1 en de Schipbeek. Deze ‘beek’ is een 85 km lange zijrivier van de IJssel, die ontspringt in het Duitse Ahaus. We kwamen haar onder de naam Buursebeek al eerder bij het Gelderse Rietmolen tegen. Via stadsdeel Colmschate rijden we van oost naar west naar Deventer. Eerst via parken, maar het wordt steeds drukker, langs de Holterweg (N344), die we bij de hogeschool verlaten om via een fietsbrug Boreelplein het oude bergkwartier binnen te rijden. Ineens zijn we op een oude rivierduin omgeven door honderden rijks- en gemeentelijke monumenten. We fietsen historische straatjes in naar de Brink, en via de Grote of Lebuinuskerk naar de IJssel. Met een korte blik op de rivier, gaat de route terug naar het station, die noordelijker ligt. Via deze kant verlaten we ook de stad naar Diepenveen. Óp weg naar Olst komen we langs het IJssellinie monument en Kasteel Groot Hoenlo, waar Harry Mulisch verbleef. Boven Olst fietsen door natuurontwikkelingsgebied Duursche Waarden in een bocht in de IJssel. Het oude rivierenlandschap wordt hier hersteld; Geulen, oeverwallen en stukken bos in de uiterwaarden van de rivier. Bij Wijhe steken we de drukke Rijksstraatweg over naar de Veerweg en blijven nu aan de rivierkant van de dijk. We houden enkele kilometers zicht op de IJssel. In het kerkdorp Windesheim bezoeken we de voormalige brouwerij, eens onderdeel van het moederklooster van de Congregatie van Windesheim. Terug blijven we de IJssel volgen tot het Engelse Werk

Hoogtepunten: bestel het routeboekje op www.rondjeoverijssel.nu voor de beschrijving van Hier Moi Kiek’n!

Onderstaande lijst is opgesteld niet met de intentie om volledig te zijn, maar om je een indruk te geven van de bezienswaardigheden op of bij de route.

1. Zwolle:
   • Grote- of Sint-Michaëlkerk:
   • Sassenpoort
   • Geboortehuis Thorbecke
2. Vreugderijkerwaard
3. Klazien uut Zalk
4. St Lambertus kerk (1050) oudste van Overijssel
5. Kampen:
   • Beschermd Stadgezicht Kampen en Kamper Uien
   • De poorten van Kampen: cellebroederspoort etc
6. Ramspol balgstuw
7. Kamper eilanden en boerderijen op terpen
8. Stoomgemaal en polder Mastenbroek
9. Tapijtenmuseum en Historisch centrum Genemuiden
10. Nationaal Park Weerribben-Wieden
11. Sint Jansklooster en de Monikkenmolen
12. De Bentedijk en Krusende Flerken
13. Vollenhoven en Ruïne in Park Olduitenborg
14. Watergemaal A.F. Stroink
15. De Legende van Kaatje uit Blokzijl
16. De Schuur van Fedde en Kalenbergergracht
17. Kunstbunker en kerk van Paaslo
18. Steenwijk:
    • Grote- of Clemenskerk
    • Historie Steenwijk
19. Giethoorn
20. Reest / uitkijktoren IJhorst
21. Takkenhoogte
22. De Reest-cirkels (inspriratie en bezinning)
23. Tuinen Mien Ruys
24. Bron van de Reest?
25. Van Pony- naar Attractiepak
26. Gramsbergen:
    • Pieter en Fietserspad Gramsbergen
    • Hello Sailor! uitkijktoren Vecht
27. Hardenberg, verbonden met Zwolle
28. Brinkdorp Rheeze
29. Klooster Sibculo
30. Engbertsdijksvenen
31. Het Springendal en Dal van de Mosbeek:
    • Mander: bronnen en grafheuvels
    • Poascheberg
32. Ootmarsum
33. J.P.Jongkind, monument:
34. Nordhorn:
    • Grenshuisje Nordhorn Almelo Kanaal
35. Sint Nicolaaskerk en Vrijheidsmonument Denekamp
36. Oldenzaal:
    • Tankenberg en Mariakapel
37. Hellehond en Lourdesgrot De Lutte
38. Enschede:
    • Lonneker, molen, zwerfsteen en expositietoilet
    • Roombeek Monument Vuurwerkramp
    • Boerenkerkhof, Het BOLwerk
    • textiel: Janninkgebouw
39. Buurserzand en Haaksbergerveen
40. Needseberg:
41. Diepenheim,
    • Kasteel Het Nijenhuis
    • Huize Diepenheim:
42. Markelose Berg:
43. Radio- en televisietoren Markelo:
44. Nationaal Park Sallandse Heuvelrug:
45. Deventer
46. Het Geheim van de IJssel: IJssellinie monument:
47. Groot Hoenlo:
48. Kerk Windesheim:
49. Voormalige centrale Harculo
50. Park Het Engelse Werk

Opstapplaatsen met treinstation

station	aansluitingen	route – traject RONDJE	spoorlijn
Zwolle	o.a. Enschede, Utrecht, Almere, Amersfoort, Amsterdam, Leeuwarden, Groningen, Deventer, Arnhem, Nijmegen, Den Bosch, Roosendaal	1	Spoorwegknooppunt
Kampen	Zwolle	1	Kampen heeft 2 stations, t.w.. Kampen Zuid (Hanzelijn) en Station Kampen (Kamperlijntje)
Kampen Zuid	Lelystad, Almere & Amsterdam	1	Hanzelijn
Steenwijk	Groningen, Leeuwarden, Zwolle, Amersfoort, Utrecht	1	Staatslijn A: Arnhem – Leeuwarden
Meppel	zie Steenwijk	1	idem
Gramsbergen	Zwolle Emmen	2 3	Vechtdallijn
Hardenberg	Zwolle Emmen & Almelo	3	Zwolle – Stadskanaal
Nordhorn	Bad Bentheim Gronau Coevorden	4 5	Bentheimer Eisenbahn
Enschede	o.a. Hengelo, Apeldoorn, Deventer, Hilversum, Amersfoort Amsterdam Zuid, Den Haag, Zwolle, Münster (D) Gronau (D), Dortmund (D)	5 6	Staatslijn D: Zutphen – Glanerbeek
Oldenzaal	Hengelo, Osnabrück (D), Zutphen	6	Almelo – Salzbergen (D)
Deventer	Zwolle, Arnhem, Apeldoorn, Almelo, Amsterdam, Hannover (D), Berlijn (D), Hilversum, Amersfoort, Enschede, Roosendaal	7	IJssellijn
Olst	Deventer, Roosendaal, Breda, Tilburg, Zutphen	7	Staatslijn A: Arnhem – Leeuwarden
Wijhe	zie Olst	7	idem

Informatie Voet-en Fietsveren

Voet- en Fietsveer	locatie / traject	alternatief
Zalkerveer	1) IJsseldijk – ri Zalk / 1 2) Vreugderijkerwaard /1	er zijn 2 alternatieven aangegeven: 1) vanaf FK 16 over de IJsselbrug naar FK 77 en 76 (via de Gelderse kant) 2) vanaf het veer doorrijden over de dijk naar FK 42, 45 en 41
H.C. Klemanspontje	Kampereiland ri Mandjeswaard / 1	vanaf FK 15 naar FK 13, 45 en 12
Veerdienst Genemuiden	Over het Zwarte Water ri Zwartsluis / 2	vanaf FK 27 naar FK 36, 38, 95, 12, 93 tevens voor een bezoek aan Hasselt
Veer over de Vecht	Rheeze ri Bergentheim / 4	vanaf FK 64 naar FK 58, 57, 66, 65

NB: actuele informatie over de veren staat op www.voetveren.nl

Overige Informatie Overijssel

Van dag tot dag

D.m.v. het fietsdagboek

Tijdens en na afloop van de fietstocht worden de berichten hier opgenomen

• 
  Fietskriebels Lanceert Nieuwe Fietsroute
  Vandaag is op de Fiets- en wandelbeurs in Utrecht Rondje Overijssel gelanceerd! Het eerste exemplaar van het routeboekje is overhandigd aan de eerste fietser. Rob van Maanen reed in januari als testfietser een gedeelte van de route en rapporteerde enthousiast…

  Lees meer Fietskriebels Lanceert Nieuwe Fietsroute

Epiloog

Na afloop van de fietstocht worden onderstaande paragrafen gevuld

Plussen en Minnen

De Statistieken

Hieronder een tabel waarin o.a. opgenomen afbeeldingen van de dagelijkse hoogteprofielen. Is je beeldscherm kleiner dan de tabel? Scrol dan en vergroot eventueel. Op de laatste regel zijn de totalen opgenomen.

volgt

Zwaarte

Fotogalerij

zie Virtuele tour

Virtuele tour

Hieronder alvast een impressie van de route.

Let op: de route was in de maak, dus de definitieve versie wijkt soms af.

Bronvermelding

Rondje Overijssel