In ’t Kort:

• Van Amersfoort naar Amersfoort
• 3 etappes, 308 km, 323 hm
• Zwaarte: Licht en gemakkelijk
• Beleving: mooie dwarsdoorsnede van de provincie met authentieke (waterrijke) plaatsen en de heuvelrug
• Bereikbaarheid: bijvoorbeeld met de trein naar station Amersfoort (Vathorst); ook andere zoals station Rheden is mogelijk
• Veiligheid: meest vrije fietspaden of autoluwe wegen
• Parcours: vlak en over meest verharde fietspaden
• _{Code: AA}

300 km langs de Utrechtse grenzen

Proloog

Als er een nieuwe route wordt gemaakt, word ik sowieso nieuwsgierig. Wat zou het toevoegen aan het bestaande? Temeer als de route ook nog langs en in de nabije omgeving van de plek waar ik ben opgegroeid komt. Langs welke wegen en paden zou de route gaan? Ik ben dus zeer benieuwd welke keuzes de routemakers, Jan en Eveline hebben gemaakt. Maar dat het een mooie mooie tocht wordt staat buiten kijf, want Utrecht is een prachtige fietsprovincie is, ach dat hoef ik niet uit te leggen.

Het routeboekje geeft als optie 6 trajecten van ongeveer 40 à 50 km. Je kunt ook van onderstaande verdeling uitgaan.

De afstand van het rondje is 300 km

Korte omschrijving van de route

Het rijden van de trajectafstanden is afhankelijk van vele zaken. Zo kan het weer tegenzitten, of blijf je toch iets langer zitten op dat terrasje in dat leuke stadje. Ook zijn er je persoonlijke voorkeuren, ben je een doorfietser of is een trage rit wel zo relaxt? Wil je goed de tijd nemen voor alle dorpen en steden met hun pràachtplekkies? De route kent er vele en er zijn genoeg overnachtingsmogelijkheden, dus het rondje levert maatwerk voor een ieder.

Je kunt starten waar je maar wilt, zelf ga ik met de trein naar Amersfoort en stap uit op station Vathorst (vanuit Zwolle, Amsterdam CS en Utrecht CS met de sprinter te bereiken). Vanuit deze nieuwbouwwijk, die het oude dorp Hooglanderveen omringt gaat de route in zuidelijke richting langs Hoevelaken en passeert de drukke A1. Rechts zie je het bekende knooppunt met de A28. Voor degene die met de auto naar een beginpunt willen rijden, kunnen hier in Hoevelaken bij het Fletcher Hotel parkeren. In overleg is dit meestal wel mogelijk in combinatie met een overnachting. Via Stoutenburg, de Barneveldse Beek over naar Achterveld, een dorp ten oosten van het grotere Leusden. Stap even af en kijk even naar de Sint Jozefkerk. De tent- en zadeldaken zijn op wisselende hoogte aangebracht en de twee torens, die ook al verschillende hoogten hebben vallen op. Een bijzonder Rijksmonument. Langs Scherpenzeel en door Renswoude, de streek waarin we fietsen is de Gelderse Vallei. Ook het gelijknamige kanaal kom je tegen, die vanaf Rhenen stroomt naar de Eem. Het is veelal de grens tussen de provincies. Onder Renswoude moet je iets van de route af als je Kasteel Renswoude wilt zien. Bij Rhenen fiets je tegen de Grebbeberg aan. Wat een totaal ander landschap! Hier kun je kiezen bij knooppunt 32, of onder de berg door met mooi uitzicht over de Nederrijn, of over de berg (Grebbeweg) langs het Militair Ereveld. Beide komen uit in Rhenen.

Het volgende traject gaat over de Heuvelrug in westelijke richting naar Culemborg. Maar eerst valt de Cunerakerk op, met zijn imposante 82 meterhoge toren. Het Nationale Park Utrechtse Heuvelrug, net zo imposant, en mooi klimmend eerst de Thijmse berg op, waarna de route de Let de Stigterpad volgt. Vernoemd naar de voorzitter van de ‘Gebiedscommissie Utrechtse Heuvelrug’ dat later Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug zou worden. We fietsen langs de Sparreboomsche Berg (55m), Elsterberg (65m) en onder de Amerongse Berg (69m) door. Deze laatste is het hoogste punt. In Amerongen langs de Tabaksschuur, met het verderop gelegen museum verwijzend naar de tabaksteelt en verwerking van weleer. Het sluizencomplex richting Wijk bij Duurstede is een waterstaatkundig kunstwerk. Even later in Wijk bij Duurstede fiets je onder de molen door. Nergens ter wereld kan dit. Er is nog meer te zien in dit gezellige stadje, zoals Kasteel Duurstede. Maar de tocht gaat verder naar Culemborg, waar je via de veerpont over de Lek komt. Dit is de Neder-Betuwe, en dus buurt je even in Gelderland. Via de Diefdijk, historische (13e eeuw) en een belangrijke dwarsdijk. Hiervoor ben je langs Fort Everdingen gefietst. Over de dijk, en de A2 (stap even af voor het viaduct van de A2 in de Diefdijk. Er zijn schuiven in aangebracht waarmee de snelweg bij hoogwater kan worden afgesloten!) bereik je Leerdam. Het Glasmuseum, de Grote Kerk, stadsmuren en het Oude Raadhuis zijn te bewonderen.

Na 5 km langs de Linge en na Kedichem gaat de route naar het noorden, langs het Merwedekanaal naar Meerkerk. de A27 over het Groene Hart verder in. In Ameide zie je veel monumentale panden die verwijzen naar haar welvaart in de Gouden Eeuw. Voor Schoonhoven moet je niet de Lek oversteken, maar via de Lekdijk en Tienhoven, Langerak en de historische binnenstad van Nieuwpoort aan de Zuid-Hollandse kant blijven. Met het veer steek je over naar de Krimpenerwaard. Wat sowieso moet van oktober t/m maart, omdat dan het voetveer in Ameide niet vaart. De stad Schoonhoven staat ook bekend als zilverstad, vanwege de zilversmeden en zilverindustrie uit voorbije eeuwen.

De Hollands-Utrechtse laagvlakte, Het Groene Hart, fietsen we verder in naar Oudewater, eerst over een oud ‘kerkepad’ (Cabauw – Polsbroek). Het beschermde stadsgezicht van Oudewater, met de heksenwaag is een mooie onderbreking. Langs de Hollandse IJssel, Hekendorp en het spoor Utrecht-Rotterdam, en de A12 over, fiets je naar historisch Woerden. De Oude Rijn loopt door Woerden en de riviertjes Linschoten en Grecht komen erin uit. In het centrum van de stad is de Oude Rijn in de jaren zestig gedempt. Men spreekt er nu van ‘Rijnstraat’.

Het rondje gaat verder, via Zegveld en botst tegen de Nieuwkoopse Plassen aan. Via Woerdense Verlaat en de Kromme Mijdrecht naar Amstelhoek en Uithoorn. Voor Nessersluis moet je met het veer over waar het Fort Waver-Amstel ligt. Onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Langs de Amstel en de Oude Waver (grens Noord-Holland en Utrecht) en Holendrecht, de A2 over naar Abcoude. Onder de rook van Amsterdam vind je hier, het mooiste dorp van Utrecht. Het heeft dan ook een beschermd dorpsgezicht.

Het laatste onderdeel van het Rondje Utrecht gaat onder het Gooi door en eerst langs de Loosdrechtse Plassen. Als je hier langs het wijde water fietst, denk dan nog even aan het landschap van de Heuvelrug. De diversiteit is toch groot! Langs de Vecht met authentieke plaatsjes als Loenen en Breukelen, zie je ook vele buitenplaatsen en theekoepels. Maar het landschap zal weer veranderen. Na Hollandse Rading bereik je de Utrechtse Heuvelrug weer, met mooie bospaden in de Lage en Hoge Vuursche. Ten westen van Baarn, langs Kasteel Groeneveld. Een buitenplaats uit de 18e eeuw. We verlaten de heuvelrug weer, naar het gebied van de Eem. Via de Wakkerendijk naar Eemnes en Eemdijk, oversteken met een veerpont (niet op zondag!) om naar Bunschoten-Spakenburg te rijden. Langs het Eemmeer over een palendijk. (NB: Dit traject, over de Westdijk is in het seizoen 2021 gesloten. Een omleiding is ter plekke aangegeven). Een reconstructie van hoe de Hollanders de Zuiderzeedijken verstrekte. In Spakenburg, een voormalig vissersdorp, zie je als je geluk hebt nog vrouwen in klederdracht rondlopen. Het is vanaf knooppunt 50, waar de route afscheid neemt van het Eemmeer en ook wij als fietser afscheid moet nemen van deze ‘giro.’ Want over nog maar een paar kilometer zie je de moderne bebouwing van Amersfoort alweer.

Gereden: eind maart 2021

Tip: Koop het routeboekje voor een optimale voorbereiding en reisbegeleiding: Rondje Utrecht Hier vind je ook een beschrijving van 26 pràachtplekkies!

Hoogtepunten

Onderstaande lijst is opgesteld niet met de intentie om volledig te zijn, maar om je een indruk te geven van de bezienswaardigheden op of bij de route.

• Kasteel Renswoude: vroeger Borchwal, is een kasteel en ridderhofstad en bijbehorend landgoed bij Renswoude. Waarschijnlijk dateert het eerste huis uit einde 14de eeuw. Wellicht wijst de naam op een borgwal die om het kasteel heeft gelegen. Het huidige huis in Hollands-classicistische stijl is waarschijnlijk op de middeleeuwse fundamenten gebouwd. De tuin is een typische Engelse landschapstuin (Romantische periode). Deze tuinen kenmerken zich door een weelderige begroeiing, maar op elk punt in de tuin moet je een doorkijk hebben, naar het centrum, oftewel het kasteel. De provinciale weg, Renswoude – Veenendaal, is hier ooit dwars doorheen aangelegd. Hierdoor lijkt het alsof de tuin uit 2 stukken bestaat. De personeelswoningen staan nu ook langs deze weg, maar behoorden echter bij deze Heerlyckheid, zoals het kasteel met zijn landerijen werd genoemd
• Rhenen: In mei 1940 werd er hevig gestreden bij Rhenen tussen Duitsers en Nederlanders tijdens de Slag bij de Grebbeberg. De bevolking werd geëvacueerd naar het westen en keerde pas vanaf 18 mei terug. Het stadje bleek zwaar gehavend. In Rhenen werden 162 woningen geheel verwoest, terwijl circa duizend huizen zwaar beschadigd waren. De Cunerakerk en -toren stonden nog overeind en konden worden gerestaureerd. Kort na de terugkeer werd begonnen met het ruimen van puin. Daarbij werden werklozen ingeschakeld. Architect ir. C. Pouderoyen maakte in korte tijd een ontwerp voor de herbouw van het stadje. Daarbij werd bewust niet gekozen voor het weer opbouwen van de verwoeste huizen, maar voor een nieuw ontwerp naar de ideeën van de Delftse School. Pouderoyen koos er ook voor om de provinciale weg door het centrum te laten lopen, in plaats van eromheen. In de loop van 1942 was het reconstructieplan grotendeels uitgevoerd. Tijdens de gevechten van 1944 en 1945, bij de bevrijding van Nederland, werd Rhenen nogmaals getroffen
  • De Cunerakerk is de voornaamste kerk van Rhenen. Het is een relatief grote kerk, ontstaan dankzij het feit dat Rhenen in de Middeleeuwen een belangrijk bedevaartsoord was. De pelgrims kwamen op de relieken van de Heilige Cunera af, die hier vanaf de achtste eeuw werden vereerd. De trots van de kerk is de 81,8 meter hoge toren
  • Het Militair ereveld Grebbeberg heeft een bijzondere betekenis omdat het precies gelegen is op de plek waar in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog het hevigst gevochten is. Na de overgave werd dit ook het eerste officiële Nederlandse ereveld. Na de gevechten (en de Nederlandse capitulatie) werden in opdracht van de Duitse bezetters de slachtoffers van beide kanten gezocht en begraven. De Nederlandse majoor Keers werd aangewezen om die operatie aan te sturen. Sinds 1946 doet deze begraafplaats dienst als nationale herdenkingsplaats. Hier vindt de militaire herdenkingsplechtigheid plaats op Nationale Dodenherdenking, 4 mei.
• Kasteel Amerongen is een kasteel in de uiterwaarden van de Nederrijn in de buurt van  Amerongen. Het behoort tot de ‘Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg’ uit 1990. Keizer Wilhelm II heeft tijdelijk gewoond op het kasteel. In totaal bestaat de tuin uit tien hectare. In de tuin zijn vier eeuwen geschiedenis te zien
• Wijk bij Duurstede:
  • De Grote of Johannes de Doperkerk is een gotische pseudobasiliek met onvoltooide toren in het Utrechtse stadje  Vroeger was hij gewijd aan Johannes de Doper. Om die reden wordt hij in de literatuur ook St. Jan Baptist Kerk, St. Janskerk of Sint-Janskerk genoemd. De kerk is een rijksmonument.
  • Daarnaast is hier te zien: het middeleeuwse Kasteel Duurstede 
  • en de korenmolen: De Rijn en Lek is gebouwd in 1659 als runmolen. Het is daarmee een zeer vroeg exemplaar van de ronde stenen bovenkruier en is daarom als bouwwerk zeer uniek. Wat eveneens zeer bijzonder is, is dat de molen als enige molen in Nederland op een oude stadspoort is gebouwd
• De Diefdijk is een in 1284 op de toen al bestaande diefweg aangelegde dwarsdijk. In de 18e eeuw ging hij deel uitmaken van de Hollandse Waterlinie. De dijk vormde ook een onderdeel van de 19e-eeuwse Nieuwe Hollandse Waterlinie. De dijk doet nog steeds dienst als volwaardige (tweede) waterkering die de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden beschermt bij wateroverlast uit de Betuwe, het is een van de belangrijkste binnendijken in Nederland. Hij vormde vanouds, en sinds 1820 bij wet vastgesteld, de grens tussen Holland en Gelderland
• De rijke historie van het stadje Leerdam kan worden gevonden in goed bewaarde historische gebouwen zoals de Grote Kerk, het Hofje van mevrouw van Aerden, de overgebleven en gedeeltelijk gerestaureerde stadsmuren van de Zuidwal en het Oude Raadhuis. Aan de gracht aan de zuidkant van de stad stond ooit een kasteel, het Kasteel van Leerdam. Dit is compleet verwoest door de Spanjaarden in 1574 en nooit meer opnieuw opgebouwd. In 1770 bouwde men hier dus het vrouwenhofje: het Hofje van Mevrouw Van Aerden. Dit is nu een museum dat je kunt bezoeken. Vanaf de 18e eeuw werd het stadsleven sterk beïnvloed door de glasfabriek en de houtindustrie. De huidige Glasfabriek Leerdam is internationaal bekend als de ‘Royal Leerdam’ en ‘Royal Leerdam Crystal’
• Ameide telt dankzij haar geschiedenis als stad relatief veel monumenten. Naast de hervormde kerk uit 1361 (afgebrand in 1953 en heropgebouwd in 1955) en het stadhuis uit 1644 zijn er veel oude woonhuizen, waarvan de oudste dateren uit de 17e eeuw. Ook het monumentale pand van het hoogheemraadschap staat er nog en is aan de voorgevel voorzien van het wapenschild van het hoogheemraadschap. Een deel van Ameide is een beschermd stadsgezicht. De kerk en het stadhuis zijn waarschijnlijk de enige gebouwen die de brandstichting door de Fransen in 1672 hebben overleefd, dankzij onderhandeling door de plaatselijke predikant destijds
• De plaats Oudewater verkreeg stadsrechten in 1265 en is daarmee de oudste stad in het Groene Hart en ligt aan de monding van het riviertje de Lange Linschoten in de Hollandse IJssel. Oudewater heeft ruim 300 historische panden, 97 gemeentelijke monumenten en 127 rijksmonumenten en heeft daarmee de hoogste monumenten-dichtheid van Nederland. De stad is internationaal bekend vanwege de ‘Heksenwaag’ (1545) en rijk geworden door de touw-industrie, wat de inwoners ook de bijnaam ‘Geelbuiken’ heeft opgeleverd
• Woerden: stamt uit de Romeinse tijd, toen rond 41 n.Chr het castellum Laurium op deze plek werd gesticht, op een natuurlijke hoogte. Dit castellum was een legerplaats langs de noordgrens van het Romeinse Rijk, die gevormd werd door de Rijn, tegenwoordig de Oude Rijn. Laurium is in gebruik geweest tot omstreeks 270. Er is een aantal Romeinse schepen in Woerden gevonden, en een replica wordt sinds 2009 gebruikt voor rondvaarten. De stad heeft een rijke geschiedenis en er zijn tal van monumenten, zoals het voormalig stadhuis (Stedehuys)
• Het Fort Waver-Amstel (ook bekend als Fort de Nes of Fort Nessersluis) ligt bij Nessersluis in de polder Groot-Mijdrecht waar de Oude Waver en de Amstel samenkomen. Het ligt een paar kilometer ten noordoosten van Uithoorn en is onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Het fort is de enige verhoging in het open en vlakke polderlandschap. Het had als taak het acces (toegang) aan de Veldweg en de inundatiesluis (onderwaterzetting) ten oosten van het fort af te sluiten en te verdedigen
• De dorpskerk van Abcoude is een protestantse kruiskerk in gotische stijl. In hoofdzaak dateert de kerk uit de 15e en 16e eeuw, maar de historie van het gebouw gaat verder terug. Het kerkgebouw staat op de rijksmonumentenlijst
• Kasteel Groeneveld is een landgoed in de gemeente Baarn. Het is in gebruik als “Buitenplaats voor stad en land” van Staatsbosbeheer. Een lange oprijlaan vanaf de Amsterdamsestraatweg vormt de zichtas van het landgoed. Deze zichtas loopt via de gang op de bel-etage door tot ongeveer twee kilometer in de bossen achter het kasteel. Vroeger liep de zichtas zelfs door tot de Monnikenberg richting Hilversum
• De Wakkerendijk, vroeger Wackerswech, is een dijk aan de oostzijde van Eemnes. De 3,5 km lange weg loopt noord-zuid en begint bij de Zandheuvelweg (N221) bij Baarn. In het verlengde deel ten noorden van Eemnes loopt de dijk door onder de naam Meentweg richting Blaricum. Aan de oostelijke zijde staat rechts van het losliggende fietspad langs de lager liggende Eemnesserpolder een kilometerslange rij eiken
• Als vissersplaats aan de voormalige Zuiderzee had Spakenburg vroeger een eigen karakter in vergelijking met de omliggende, meer agrarische plaatsen. In de eerste helft van de twintigste eeuw kwam het dorp – al dan niet terecht – bekend te staan als een plek waar de traditionele volkscultuur nog aanwezig was, wat tot aandacht van volkskundigen en toeristen leidde. Door de inpoldering van de vroegere Zuiderzee, de uitbreiding van de plaats en de komst van nieuwe werkgelegenheid is het karakter van de plaats in de loop van de twintigste eeuw veranderd. Het besloten karakter van het dorp is goeddeels verdwenen. Ook het aantal vrouwen in de traditionele klederdracht loopt sterk terug. De verschillen met de rest van Nederland worden kleiner. Wel worden deze symbolen van het oude dorp Spakenburg als trekpleister gebruikt ten behoeve van het toerisme.

Van dag tot dag

D.m.v. het fietsdagboek

• 
  AA01 De Goede Week (Amersfoort – Cothen 95 km)28/03/2021
  Het is tijd voor een nieuwe ronde. Als ik de trein verlaat op het station Amersfoort Vathorst is het bizar vroeg. Dat komt niet alleen door de vannacht ingegane zomertijd, ik ben gewoon op tijd weggegaan op deze Palmpasen-zondag, in…

  Lees meer AA01 De Goede Week (Amersfoort – Cothen 95 km)

• 
  AA02 Utrechtse Gebieden (Cothen – Uithoorn 117 km)29/03/2021
  Ik was om half 8 in de familiekamer om alvast water te koken, voor in de thermosfles. Om 8 uur zou ik het ontbijt krijgen. De Bed & Brood dame kwam binnen, ah u bent al thee aan ’t maken.…

  Lees meer AA02 Utrechtse Gebieden (Cothen – Uithoorn 117 km)

• 
  AA03 Pràachtige naampies (Uithoorn – Amersfoort 96 km)30/03/2021
  Bij het inchecken, gisteren in het Amsterdam Airport Hotel Uithoorn ( ja ja) vroeg ik zoals altijd en waar kan mijn fiets veilig staan? De receptioniste tuitte de lippen en zei: achter het hotel, dan staat hij uit het zicht.…

  Lees meer AA03 Pràachtige naampies (Uithoorn – Amersfoort 96 km)

Epiloog

Plussen en Minnen

Het is altijd weer verrassend mooi hoe het landschap is op de fiets. Je denkt het wel te kennen, maar ook op deze route rijd je door regio’s die je niet eerder zo beleefd hebt. Duidelijke pluspunten zijn de goede routebegeleiding zowel in het boekje als onderweg, mede omdat het meest de knooppunten volgt. Het landschap is divers, van heuvelachtig en ‘bossig’ in het zuidoosten en in het mid-noordelijke gedeelte tot vlak polderlandschap in het noordoostelijke en westelijke deel. Je komt langs grote en kleine rivieren, met historische en pittoreske plaatsen. Het geeft een mooie fietsbeleving van Utrecht. Ik heb er veel plezier aan beleefd. Naast deze sterke punten zijn er een aantal mindere waar je rekening mee moet houden. Dit zijn de soms smalle paadjes die ook gaan door toeristisch drukke regio’s (denk aan de Heuvelrug en rond de plassengebieden), waardoor het wat passen en meten is. De route loopt nu eenmaal dichtbij of door dicht bevolkt gebied. In de vlakke gedeelten van o.a. het Groene Hart kan de wind je parten spelen. Dit geldt ook voor enige (langere) stukken op de dijken. Doch alles overziend is dit een prachtige nee een Pràachtige route!

De Statistieken

Zwaarte

Met 323 hoogtemeters op de 308 km is het een Licht en Gemakkelijke fietstocht

Fotogalerij

Virtuele tour

De Relive-video’s zijn opgenomen bij de 3 dagboekberichten.

Bronvermelding

• Wikipedia
• Rondje Utrecht.nu

Kijk voor meer leuke routes op: Fietsen in Nederland